İçindekiler
Kışın Yaprak Dökmeyen Ağaçlar
Yemyeşil baharın ardından gelen yaz bize hiçbir şey hissettirmeden biterken sonbaharın gelişi her birimize doğa renklerinin değiştiğini yavaş yavaş göstermeye başlar… Değişimin tam ortasında yeşilden kahverengiye ardından bembeyaz bir görüntüye giden keyifli bir yolculuğa şahitlik ederiz. Sonbaharın gelişiyle her adımımızda kuru bir yaprağa rastlayabilir ve ağaçların çıplaklığı ile sonbahar ruhunu biz de hissedebiliriz. Ancak her ağaç bu değişimi yansıtır mı?
Evet, genellikle ağaçların her biri yapraklarını birer birer dökerken ve kendilerini kış ayının soğuk ve zorlu hava koşullarına hazırlarken kimi ağaçlar yapısı nedeniyle kışın yapraklarını dökmezler. Onlar, zaten kış aylarına hazırlıklıdır. Yaprak dökmeyen ağaçlar, sonbahar ve kış aylarını gür görünümleri ile taçlandıran en heybetli bitkilerdir. Kışın hangi ağaçlar neden yaprak dökmez bu yazımızda doğanın bu farklılığından bahsedeceğiz.
Neden Kışın Yapraklar Dökülür?
Kış aylarında yaprak döken ağaçları anlamak ve yaprak dökmeyen ağaçlar ile bir kıyaslama yapabilmek için öncelikle yaprak dökme olayını anlamak gerekir. Ağaçlar nasıl değişimlere uğruyor ki havaların değişimi ile birlikte yapraklarını döküyorlar ve daha sonra yenileri çıkıyor?
İşte bu noktada ağaç yapraklarının köklerinde meydana gelen değişimlerden bahsetmek mümkündür. Yaprak sapının, gövdeyle birleştiği noktada hücreler farklılaşmaya başlar. Bunun sonucunda kopma bölgesindeki zayıflayan hücreler küçülür ve yaprak bu bölgeden ayrılır. Yaprak dökülmesinin ardından açık kalan bu bölgeyi onarmak için ağaç bir savunma mekanizması oluşturur ve “oksin” ismindeki büyüme hormonu bu bölgede yeniden bir oluşumu geciktirir. Burası, enfeksiyon kapmamak için kendini kapatan bir yara gibidir. Kış aylarını, yaprak döken ağaçlar bu şekilde geçirir.
Ardından oksin moleküllerinin fazla olduğu genç bir yaprak çıkar ve hücreleri genişleterek ağacın yeniden yeşermesini sağlar. Döngü, her yaz – kış mevsiminde gerçekleşir. Kışın yapraklarını döken ve böylece daha az enerji harcayarak hayatta kalabilen ağaçlar, ilkbahar ve yaz aylarında yeniden tüm enerjisini toplayarak yemyeşil bir görüntüyü doğaya sunar.
Neden Bazı Ağaçlar Kışın Yaprak Dökmez?
Kışın gelmesiyle birlikte çoğunlukla ağaçların yapraklarını birer birer döktüğünü fark ederiz. Ancak bazıları yaz kış farketmeksizin yeşilliğini korur çünkü onlar diğerlerine oranla kışın soğuğundan etkilenmez. Aslında yaprak dökmeyen ağaçlar, tümüyle aynı yaprakları ile yaşamaya devam etmez; onlar, yapraklarını tamamen dökmese bile yeşilliklerini koruyarak yaprak değiştirirler.
Bunun sebebi, bu ağaçların kış aylarına “hazırlıklı” olmasıdır aslında Yaprakları ile kimyasal değişimlerini kış aylarına adaptasyon ile yaşayan ağaçlar, kış aylarını yeşil yapraklarında kar tanelerini misafir ederek bitirirler.
Kışın yaprak dökmeyen en bilinen ağaç çam ağacıdır. Ancak bazı ağaç türleri vardır ki en az çam ağaçları kadar kış aylarına karşı dayanıklı ve yemyeşil yapraklarıyla kış aylarını karşılayabilen ağaç türleridir. Şimdi bu türleri ve türlerin kimi temel özelliklerini birlikte görelim.
Ardıç
Kurak ve sert iklimlerde yaşayabilen ve güçlü bir yapısı olduğunu yapraklarını dökmeyerek gösteren Ardıç. sivri ve sert bir yapıya sahiptir. Bünyesinde bulunan Silisik Asit nedeniyle dayanıklılığı oluşan Ardıç, iğne yapraklı ağaç kategorisindeki diğer ağaçlar gibi kış aylarını yeşil geçirmektedir.
Köknar
UZun boyu ve piramit şeklindeki yapısıyla dikkat çeken Köknar da kışın yapraklarını dökmeyen ağaçlardan bir tanesidir. Kozalakları ile harika bir görünüme sahip olan Köknar yeşilden kahverengine çalan rengiyle bir kışı yapraklarına veda etmeden geçirebilir. Kış koşullarına karşı dayanıklı bir yapıdadır.
Servi
Öyle bir boy var ki Servi ağacında dilimizde en sık kullanılan betimlemelere özne olmuş durumda. Boyları 30 ile 35 metreye kadar uzayabilen, koyu yeşil yaprakları ile dikkat çeken servi yavaş büyüyen bir ağaç türüdür. Büyüme süresi boyunca onun yapraklarına kış aylarında bakarsanız yapraklarını döküp tamamen çıplak kalmadığını görebilirsiniz. Tüm bunlara rağmen servi, nemli toprakların ağacıdır.
Çam
En uzun ömürlü ve dayanıklı ağaç olarak bilinen çam ağacı, kışın yaprak dökmeyen ağaçlar arasında bilinirliği ile ilk sırada yer alıyor aslında. Son derece dayanıklı yapısı onun her iklimde yaşayabilmesini sağlarken insanlığa büyük bir katkısının da bulunmasına neden oluyor. Çam ağacı, iğne yaprakları ile dikkat çekerken aynı zamanda havayı temizliyor ve toz emiyor.
Ladin
Ladin ağacının kalın yaprakları, kış rüzgarlarının ve kötü hava koşullarının kendisine zarar vermesini engeller. Ormanda soğuklardan korunan ağaçların başında gelen Ladin ağaçlarının arasında soğuk hava, diğerlerine oranla çok daha az girer. LAdin ormanları bu yönüyle sineklere kötü havalarda bir barınak olur.
Sarıçam
Levhalar halinde ayrılan gövde yapısı ile diğer ağaçlardan farklılaşan Sarıçam, kabuğunun tilki sarısı rengiyle dikkat çeker. Kışın yapraklarını dökmeyen ağaçlardan biri olmasının sebebi kış aylarına ve soğuk havalara karşı dayanıklı bir yapıda olmasıdır. Sivri tepesi ve ince dalları ile çelimsiz görünse de rüzgarlara karşı dayanıklıdır ancak kış aylarında yapraklarını dökmese bile yetişmek ve yaşamını sürdürmek için bol güneş ister. Siz de özellikle killi ve kumlu topraklarda Sarıçam ağaçlarına rastlayabilirsiniz.
Gümüş Göknar
Kuzey Amerika’nın batısında yetişen bir köknar türü olarak bilinen Gümüşi köknar 35 – 45 cm boylarındadır. Dalları topraktan, tepeye kadar olan ağacın yaprakları oldukça sıktır ve yaprak dökülmelerine karşı da dayanıklıdır. Mavimsi gri renkli alt tonu ve mavimsi beyaz çizgileri ile bilinir.
